Thực tiễn về nhãn hiệu – sử dụng quyền tác giả có trước đối với việc phản đối và chấm dứt hiệu lực nhãn hiệu
Công ty A, công ty sản xuất thẻ và trò chơi chơi cờ bàn có trụ sở tại Hoa Kỳ, đã thiết kế Hình 1 (sau đây gọi là “Hình ảnh người đàn ông say rượu”) vào năm 2017 và đã liên tục sử dụng hình ảnh này trên các sản phẩm của công ty kể từ đó. Vào năm 2019, Công ty A phát hiện Công ty B, một Công ty Trung Quốc đã nộp đơn đăng ký nhãn hiệu với các điểm như thể hiện trên Hình 2.
Công ty A đã tiến hành các thủ tục cần thiết để phản đối nhãn hiệu xin đăng ký dựa trên quyền tác giả có trước.
Cục Sở hữu Trí tuệ Trung Quốc (CNIPA) quyết định rằng hành vi của Công ty B cấu thành sự xâm phạm quyền tác giả có trước của Công ty A và nhãn hiệu bị phản đối sẽ không được đăng ký, dựa trên những lý do sau:
1) Tác phẩm của Công ty A, Hình ảnh Người đàn ông say rượu, có tính mỹ thuật độc đáo. Do đó, tác phẩm này là tác phẩm được bảo vệ bởi Luật Bản quyền.
2) Tác phẩm của Công ty B dường như là sự sao chép nguyên bản từ phần đầu của Hình ảnh Người đàn ông say rượu.
3) Trước ngày nộp đơn đăng ký nhãn hiệu của Công ty B, Công ty A đã bán thẻ trò chơi thể hiện Hình ảnh Người đàn ông say rượu thông qua các nền tảng thương mại điện tử như Taobao và Alibaba. Do đó, có thể suy ra một cách hợp lý rằng Công ty B đã tiếp cận được với tác phẩm của Công ty A.
4) Công ty B không cung cấp bất kỳ bằng chứng nào cho thấy tác phẩm bị phản đối được tạo ra một cách độc lập.
Đánh giá
Do các yếu tố bao gồm phạm vi kiến thức của xét nghiệm viên và sự hạn chế về các nguồn thông tin, kết quả thẩm định của CNIPA có thể không chính xác. Tuy nhiên, Luật Nhãn hiệu thiết lập hai cơ chế dành cho các chủ sở hữu có quyền trước: phản đối và chấm dứt hiệu lực. Trung Quốc sử dụng hệ thống “nộp đơn đầu tiên” để đăng ký nhãn hiệu, hệ thống này hoàn toàn khác với hệ thống “sử dụng trước” mà Hoa Kỳ áp dụng.
Tuy nhiên, Trung Quốc cũng xem xét và tôn trọng các quyền có trước trong các trường hợp nhãn hiệu. Quyền tác giả, là quyền tự động phát sinh khi hoàn thành tác phẩm, thường được sử dụng là quyền có trước trong các trường hợp phản đối và chấm dứt hiệu lực.
Điều kiện cần thiết của việc khiếu nại dựa trên quyền tác giả có trước
1. Quyền tác giả trước ngày đăng ký nhãn hiệu
Trước tiên, tác phẩm có bản quyền phải là tác phẩm nghệ thuật như được định nghĩa trong Quy chế thực thi Luật Bản quyền. Cụ thể, tác phẩm phải là tác phẩm nghệ thuật tạo hình hai hoặc ba chiều, có ý nghĩa thẩm mỹ được tạo ra bằng các đường nét, màu sắc hoặc các cách khác, bao gồm tranh vẽ, tác phẩm thư pháp và điêu khắc.
Thứ hai, tác phẩm có bản quyền phải được hoàn thành trước ngày nộp đơn đăng ký nhãn hiệu đang tranh chấp.
Trong trường hợp nêu trên, thiết kế tổng thể của Hình ảnh Người đàn ông say rượu là độc đáo và mang tính nguyên gốc. Rõ ràng nó thuộc về loại tác phẩm nghệ thuật được Luật Bản quyền bảo vệ. Ngoài ra, Công ty A đã cung cấp bản thảo thiết kế và thư điện tử với các nhà cung cấp liên quan đến việc in ấn và xuất bản; những dấu hiệu thời gian này sớm hơn nhiều so với ngày nộp đơn của nhãn hiệu xin đăng ký. Trong trường hợp không có bằng chứng ngược lại, bằng chứng do Công ty A cung cấp là đủ để chứng minh rằng Công ty A đã hoàn thành tác phẩm từ rất lâu trước ngày nộp đơn của nhãn hiệu xin đăng ký.
2. Nhãn hiệu được đề cập trùng lặp hoặc về cơ bản tương tự với tác phẩm có bản quyền trước đó
Trong trường hợp nêu trên, nhãn hiệu được đề cập là một bản sao nguyên bản từ phần đầu của Hình ảnh Người đàn ông say rượu; do đó, tác phẩm nghệ thuật mới hơn sẽ được coi là về cơ bản giống với tác phẩm gốc về cả hình dạng và hình dáng.
3. Chủ đơn của nhãn hiệu đang tranh chấp đã tiếp cận hoặc có khả năng tiếp cận với tác phẩm có bản quyền
Yêu cầu này đề cập đến khả năng người nộp đơn đăng ký nhãn hiệu được đề cập đã biết hoặc lẽ ra phải biết về sự tồn tại của tác phẩm trước đó. Do tính đa dạng của tác phẩm nghệ thuật, rất khó có khả năng hai bên khác nhau tạo ra một tác phẩm giống hệt nhau hoặc về cơ bản tương tự nhau một cách độc lập. Trong trường hợp nêu trên, các thẻ trò chơi mang Hình ảnh Người đàn ông say rượu có sẵn để mua trên một số nền tảng thương mại điện tử của Trung Quốc.
Các hình ảnh do Công ty A cung cấp đã chứng minh rằng Hình ảnh Người đàn ông say rượu đã được công bố công khai trước ngày nộp đơn đăng ký nhãn hiệu đang tranh chấp và Công ty B đã tiếp cận được.
Ý kiến khác
Quyền tác giả tồn tại kể từ thời điểm tác phẩm được tạo ra. Trung Quốc áp dụng hệ thống “đăng ký tự nguyện” cho bản quyền. Mặc dù việc đăng ký là hoàn toàn tự nguyện, nhưng Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền thể hiện ngày đăng ký sớm hơn ngày nộp đơn của nhãn hiệu đang tranh chấp có thể được sử dụng làm bằng chứng chắc chắn rằng chủ sở hữu quyền tác giả đã xác lập quyền đối với tác phẩm trước.
Nếu ngày đăng ký quyền tác giả trên Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền muộn hơn ngày nộp đơn ngày của nhãn hiệu đang tranh chấp, chủ sở hữu quyền tác giả phải xuất trình các bản thiết kế dự thảo và các bằng chứng khác có thể chứng minh đầy đủ quá trình sáng tạo và ngày hoàn thành tác phẩm. Nếu những bằng chứng đó chứng thực lẫn nhau và có thể tạo thành một chuỗi bằng chứng hoàn chỉnh, thì có thể khẳng định rằng tác giả hoặc chủ sở hữu quyền đã xác lập được quyền sở hữu trí tuệ đối với tác phẩm trước thời điểm nộp đơn của nhãn hiệu đang tranh chấp.
Xem thêm: