Thực thi quyền SHTT tại Việt Nam

Việc bảo vệ thương hiệu, danh tiếng và quan trọng nhất là thị phần doanh nghiệp của bạn cần phải thực thi một cách quyết liệt. Với bất kỳ ý định nào, các bên thứ ba có thể tìm cách đăng ký hoặc sử dụng các nhãn hiệu tương tự có thể gây nhầm lẫn trên thị trường, làm lu mờ khả năng phân biệt của nhãn hiệu và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của bạn. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm quyền SHTT mà chủ sở hữu quyền SHTT có thể áp dụng các biện pháp dân sự, hành chính hoặc hình sự đối với bên xâm phạm. Các luật sư SHTT của KENFOX luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn, bắt đầu bằng việc gửi thư cảnh báo để yêu cầu bên vi phạm ngừng sử dụng nhãn hiệu. Nếu hành vi vi phạm vẫn tiếp tục, thì có thể cần phải tiến hành thủ tục tố tụng với các hành động cưỡng chế.

KENFOX luôn hợp tác chặt chẽ với khách hàng để phát triển một chiến lược hiệu quả nhằm phát hiện và ngăn chặn các bên thứ ba sử dụng hoặc đăng ký nhãn hiệu. Chúng tôi cũng tiến hành thẩm định liên tục bằng cách đại diện khách hàng thực hiện tìm kiếm nhãn hiệu và giám sát hoạt động đăng ký. Nếu các biện pháp bổ sung là cần thiết, luật sư của chúng tôi có thể gửi thư cảnh báo và theo đuổi các thủ tục cần thiết trước cơ quan thực thi pháp luật của Việt Nam.

1. Tổng quan

Theo Điều 199 Luật SHTT Việt Nam, tùy theo tính chất, mức độ của hành vi xâm phạm quyền SHTT mà chủ sở hữu có thể áp dụng các biện pháp hành chính, dân sự, hình sự hoặc biện pháp kiểm soát biên giới để bảo vệ quyền của mình.

2. Thủ tục hành chính

Cơ quan thực thi pháp luật Việt Nam có trách nhiệm xử lý hành vi xâm phạm quyền SHTT theo thủ tục hành chính:

• UBND cấp huyện, cấp tỉnh;
• Thanh tra Khoa học và Công nghệ (chịu sự giám sát của Bộ Khoa học và Công nghệ);
• Thanh tra Văn hóa – Thông tin (chịu sự giám sát của Bộ Văn hóa – Thông tin);
• Lực lượng Quản lý thị trường (trực thuộc Bộ Thương mại);
• Cảnh sát kinh tế (thuộc Bộ Công an).

Biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối với người vi phạm:

• Cảnh cáo; hoặc
• Phạt tiền.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm, các biện pháp bổ sung sau đây có thể được áp dụng đối với người xâm phạm quyền SHTT:

• Tịch thu hàng hóa giả mạo quyền sở hữu trí tuệ, phương tiện và nguyên liệu chủ yếu được sử dụng để sản xuất, kinh doanh hàng hóa giả mạo quyền sở hữu trí tuệ đó;
• Thu hồi có thời hạn các hoạt động kinh doanh có liên quan;
• Buộc tiêu hủy, phát tán hoặc sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hóa giả mạo SHTT, nguyên liệu và công cụ được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hóa giả mạo đó;
• Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hàng hóa quá cảnh xâm phạm quyền SHTT hoặc tái xuất hàng hóa giả mạo quyền SHTT sau khi đã loại bỏ yếu tố vi phạm

Biện pháp ngăn chặn hành chính

Trong trường hợp hành vi vi phạm có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho người tiêu dùng hoặc cộng đồng; hoặc sản phẩm vi phạm bị người vi phạm tẩu tán, tiêu hủy; hoặc để bảo đảm việc xử phạt hành chính, chủ sở hữu quyền SHTT có thể yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền, không phải là Tòa án, thực thi biện pháp ngăn chặn hành chính. Các biện pháp ngăn chặn hành chính này khá giống với các biện pháp ngăn chặn/biện pháp tạm thời mà Tòa án áp dụng.

3. Tố tụng dân sự

Theo Luật Tố tụng Dân sự Việt Nam 2015, các tòa án sau đây có thẩm quyền xét xử các vụ việc xâm phạm quyền SHTT:

Tòa sơ thẩm:

• Tòa án nhân dân cấp huyện (bao gồm cả Tòa dân sự);
• Tòa án nhân dân cấp tỉnh (gồm Tòa dân sự và Tòa kinh tế).

Tòa phúc thẩm:

•  Tòa án nhân dân cấp tỉnh (bao gồm Tòa dân sự và Tòa kinh tế);
• Tòa án nhân dân tối cao (bao gồm Tòa dân sự và Tòa kinh tế).
• Các biện pháp khắc phục hậu quả có thể bị áp dụng như sau:
• Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ;
• Buộc cải chính, xin lỗi công khai;
• Buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự;
• Buộc bồi thường thiệt hại;
• Buộc tiêu hủy hoặc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hóa, nguyên liệu, công cụ được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hóa xâm phạm quyền SHTT với điều kiện việc phân phối, sử dụng đó không ảnh hưởng đến việc khai thác các quyền của chủ thể quyền SHTT.

Nguyên đơn có thể yêu cầu tòa án áp dụng biện pháp cấm/biện pháp tạm thời như sau:

• Thu giữ;
• Kê khai;
• Niêm phong; cấm thay đổi hiện trạng; cấm di chuyển;
• Cấm chuyển giao quyền sở hữu.

Theo yêu cầu của chủ sở hữu, các biện pháp ngăn chặn khác theo quy định của Luật tố tụng dân sự cũng có thể được tòa án áp dụng khi cần thiết nhằm mục đích ngăn chặn việc tẩu tán sản phẩm vi phạm của bị đơn/người vi phạm. Cụ thể, có thể thực hiện một biện pháp hoặc kết hợp các biện pháp sau đây:

• Phong tỏa tài khoản hoặc tài sản;
• Cấm bị đơn/người vi phạm thực hiện một hành vi nhất định hoặc buộc bị đơn/người vi phạm thực hiện một hành vi nhất định.
• Để yêu cầu áp dụng biện pháp tạm thời, chủ sở hữu quyền SHTT phải nộp tiền đặt cọc hoặc bảo lãnh ngân hàng.

Bồi thường

Nguyên đơn có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại được tính trên cơ sở thiệt hại thực tế về vật chất và tổn hại về tinh thần do hành vi xâm phạm gây ra.

4. Tố tụng hình sự

Các hành vi xâm phạm gây hậu quả nghiêm trọng (điều 170, 171 BLHS) sẽ bị áp dụng biện pháp tố tụng hình sự:

Cơ quan có thẩm quyền của Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án có trách nhiệm giải quyết vụ án hình sự. Việc này được áp dụng theo quy định của Luật tố tụng hình sự Việt Nam.

Một trong các hình phạt hình sự sau đây có thể được áp dụng đối với người xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ:

• Lệnh cảnh cáo, hoặc;
• Phạt tiền;
• Cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc;
• Phạt tù từ 06 tháng đến 20 năm hoặc tù chung thân hoặc tử hình;
• Ngoài ra, chủ sở hữu quyền SHTT có thể yêu cầu người vi phạm áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau:
• Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản;
• Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm kinh doanh trong thời hạn nhất định từ 01 năm đến 03 năm.