“TIGER” vs. “Two Red Tigers” tại Lào: KENFOX Đã Ngăn Chặn Nguy Cơ Xâm Phạm Nhãn Hiệu Cho HEINEKEN Như Thế Nào?

Khi một thương hiệu đạt tầm nhận diện rộng khắp và sức ảnh hưởng đáng kể, việc trở thành mục tiêu của hành vi mô phỏng là điều gần như tất yếu. Khi bia “TIGER” vươn lên thành biểu tượng toàn cầu, thương hiệu này đã đối mặt với nhiều thách thức pháp lý ngày càng phức tạp, đặc biệt là các hành vi ký sinh thương mại (commercial parasitism).

Gần đây, Heineken – một tập đoàn đồ uống hàng đầu thế giới với danh tiếng toàn cầu trong sản xuất và phân phối đồ uống, đặc biệt là bia – đã phát hiện một chủ thể tại Việt Nam tiến hành nộp đơn đăng ký nhãn hiệu quốc tế “TWO RED TIGERS” thông qua Hệ thống Madrid, chỉ định bảo hộ tại nhiều quốc gia, trong đó có Lào.

Trước nguy cơ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) và ảnh hưởng tiêu cực đến danh tiếng thương hiệu, Heineken đã ủy quyền cho KENFOX IP & Law Office thực hiện các biện pháp pháp lý cần thiết với mục tiêu rõ ràng: Ngăn chặn đơn đăng ký, bảo vệ giá trị thương hiệu và thiết lập tiền lệ răn đe. Trên cơ sở các điều ước quốc tế liên quan, chúng tôi đã xây dựng và nộp bộ hồ sơ phản đối song ngữ, vận dụng học thuyết nhãn hiệu nổi tiếng để chuyển hóa thành lập luận pháp lý có tính thực tiễn và hiệu lực, qua đó ngăn chặn hành vi mô phỏng thương hiệu ngay từ giai đoạn sơ khởi.

1. Tổng Quan Vụ Việc

HEINEKEN ASIA PACIFIC PTE. LTD. (“HEINEKEN”) là pháp nhân có trụ sở tại Singapore, được thành lập từ năm 1931 dưới tên gọi ban đầu Malayan Breweries Limited (MBL), thuộc liên doanh giữa HEINEKEN International và Fraser & Neave. Riêng tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, HEINEKEN đã xây dựng hiện diện vững chắc với lịch sử hoạt động hơn 90 năm, với hơn 9.000 nhân sự tại 24 thị trường. Xuất phát từ Hà Lan, HEINEKEN là doanh nghiệp gia đình có lịch sử hơn 150 năm, hiện sản xuất và phân phối hơn 300 nhãn hiệu bia và cider tại hơn 190 quốc gia.

Tháng 6 năm 2023, HEINEKEN – chủ sở hữu nhãn hiệu “TIGER” nổi tiếng toàn cầu – đã phát hiện một cá nhân Việt Nam nộp Đơn đăng ký quốc tế số 1728407 cho nhãn hiệu “TWO RED TIGERS” thông qua Hệ thống Madrid, chỉ định bảo hộ tại nhiều quốc gia, trong đó có Lào. Đáng chú ý, đơn đăng ký này nhằm vào Nhóm sản phẩm 32, bao gồm bia và đồ uống – trùng khớp trực tiếp với danh mục sản phẩm cốt lõi của nhãn hiệu “TIGER”.

Dấu hiệu “TWO RED TIGERS” thể hiện ý đồ mô phỏng sức mạnh nhận diện hình ảnh và ý niệm của nhãn hiệu “TIGER” – thay thế hình tượng “một con hổ” bằng “hai con hổ màu đỏ” nhưng vẫn giữ nguyên ấn tượng thương mại của một nhãn hiệu bia gắn với biểu tượng hổ. Hành vi này tiềm ẩn nguy cơ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng và xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu nổi tiếng, đồng thời làm suy giảm giá trị thương hiệu đã được xây dựng qua nhiều thập kỷ.

2. Vì Sao Vụ Việc Mang Tính Thách Thức Pháp Lý?

Đây không phải là một vụ phản đối thông thường. Chúng tôi đối mặt với một đơn đăng ký có dấu hiệu với dụng ý xấu ở nhiều quốc gia, do một chủ thể nộp với mục đích tận dụng Hệ thống Madrid để thâm nhập thị trường Lào – nơi hệ thống pháp luật về SHTT vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, đặc biệt là đối với cơ chế bảo hộ nhãn hiệu nổi tiếng.

Những thách thức pháp lý chủ yếu:

Các thách thức pháp lý trọng yếu bao gồm:

Xung đột với nguyên tắc “nộp đơn trước” tại các thị trường mới nổi, nơi quyền ưu tiên có thể được xác lập bất chấp yếu tố nổi tiếng toàn cầu của nhãn hiệu bị mô phỏng.
Yêu cầu chứng minh tình trạng nổi tiếng của nhãn hiệu TIGER tại Lào, không chỉ dựa trên danh tiếng toàn cầu, mà phải cung cấp bằng chứng cụ thể về mức độ nhận diện và uy tín tại thị trường sở tại.
Xử lý nguy cơ “làm loãng hóa quyền SHTT” (dilution) – một hình thức xâm phạm vượt ra ngoài khả năng gây nhầm lẫn trực tiếp, làm suy giảm giá trị phân biệt và sức mạnh thương hiệu vốn có.
Bác bỏ lập luận ngụy trang bằng yếu tố mô tả (“Two Red”), chứng minh rằng đây là hành vi cố ý mô phỏng nhãn hiệu nổi tiếng, nhằm tạo ra sự liên tưởng không chính đáng trong tâm trí người tiêu dùng.
Làm rõ cho cơ quan sở hữu trí tuệ Lào về tiêu chuẩn đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng và khả năng phân biệt, theo thông lệ quốc tế và các nguyên tắc được ghi nhận trong các điều ước đa phương như Công ước Paris và Thỏa ước Madrid.

Đối với một thương hiệu toàn cầu như “TIGER”, đây không phải là rủi ro mang tính lý thuyết. Đây có thể được coi là hành vi xâm phạm bản sắc thương hiệu tại một thị trường biên, nơi nếu không có hành động pháp lý kịp thời và dứt khoát, sự im lặng có thể vô tình tạo tiền lệ nguy hiểm, mở đường cho hành vi xâm phạm lan rộng trong toàn bộ khu vực ASEAN.

3. Chiến Lược và Hành Động của KENFOX

Bước 1: Đánh giá rủi ro nhanh & Chiến lược chứng cứ

Chúng tôi tiến hành đánh giá pháp lý toàn diện, xác nhận nguy cơ cao gây nhầm lẫn và làm lu mờ khả năng phân biệt của nhãn hiệu, đồng thời kiến nghị chuẩn bị bộ chứng cứ danh tiếng để thiết lập vị thế vững chắc.

Bộ hồ sơ chứng cứ bao gồm:

Danh mục đăng ký nhãn hiệu TIGER tại Lào và toàn cầu
Tài liệu chứng minh việc sử dụng, quảng cáo, mức độ thâm nhập thị trường và lịch sử thương mại
Các công nhận pháp lý quốc tế về tình trạng “nhãn hiệu nổi tiếng” của TIGER
Tài liệu chứng minh sự hiện diện thương mại lâu dài tại châu Á (trên 90 năm)

Bước 2: Lập luận pháp lý đa tầng

Chúng tôi xây dựng nền tảng lập luận vững chắc dựa trên:

Các Điều 23.9, 23.10 & 28 của Luật SHTT Lào
Điều 6bis Công ước Paris – bảo hộ nhãn hiệu nổi tiếng
Tương tự gây nhầm lẫn và bắt chước yếu tố “TIGER” về mặt khái niệm
Lập luận về khả năng lu mờ nhãn hiệu và tạo liên kết thương mại không chính đáng
Việc cụm từ “TWO RED” không tạo khả năng phân biệt riêng

Chúng tôi chứng minh rằng nhãn hiệu bị phản đối nhằm trục lợi trên danh tiếng của “TIGER”, chiếm đoạt thiện chí thương mại và làm suy yếu khả năng nhận diện nguồn gốc thương mại.

Bước 3: Hồ sơ song ngữ & Chuẩn mực thủ tục

Chúng tôi chuẩn bị và nộp: (i) Đơn phản đối đầy đủ; (ii) Tuyên thệ về việc sử dụng & tình trạng nổi tiếng của nhãn hiệu; và (iii) toàn bộ chứng cứ bằng tiếng Lào. Điều này giúp DIP có bộ hồ sơ hoàn chỉnh cấp độ “tư pháp hoá” – không chỉ là lập luận phản đối, mà là gói chứng minh thuyết phục theo tiêu chuẩn tố tụng.

4. Kết Quả / Tác Động

Ngày 17/01/2024, Cục Sở hữu Trí tuệ Lào (DIP) đã ban hành quyết định từ chối toàn bộ đơn đăng ký “TWO RED TIGERS”.

Kết quả này có ý nghĩa đặc biệt: thương hiệu TIGER giữ vững quyền độc quyền tại Lào, củng cố vị thế trên các thị trường bia đang phát triển trong khu vực ASEAN.

5. Vụ việc này chứng minh điều gì về KENFOX?

KENFOX bảo vệ các thương hiệu toàn cầu mang tính biểu tượng trên nền tảng hệ thống SHTT phức tạp tại khu vực Đông Nam Á. Chúng tôi chuyển hóa học thuyết “nhãn hiệu nổi tiếng” thành kết quả pháp lý thực tiễn, bằng cách hành động nhanh chóng đối với các đơn đăng ký với dụng ý xấu, vận dụng chính xác Công ước Paris và các điều ước quốc tế liên quan, đồng thời nộp bộ chứng cứ có sức thuyết phục cao mà cơ quan chức năng có thể dựa vào để ra quyết định. Năng lực tư vấn song ngữ và đa hệ thống pháp luật của chúng tôi giúp kết nối chuẩn mực pháp lý quốc tế với thực tiễn thị trường, đảm bảo khách hàng không chỉ thắng trên giấy tờ – mà còn bảo toàn thị phần và giá trị thương hiệu tại các thị trường tăng trưởng cao.

Vụ việc này cho thấy KENFOX có khả năng bảo vệ một thương hiệu dẫn đầu thế giới ngay từ tuyến đầu, trước khi hành vi xâm phạm có cơ hội lan rộng. Ngay cả trong các hệ thống sở hữu trí tuệ đang phát triển, chiến lược phối hợp bài bản – gồm nộp đơn kịp thời, lập luận dựa trên điều ước quốc tế và chứng cứ mạnh mẽ – có thể ngăn chặn hành vi mô phỏng ký sinh ngay tại biên giới và bảo vệ kênh phân phối chính thống.

Nguyễn Vũ Quân | Partner, IP Attorney

Đỗ Thị Phấn |Special Counsel

Hoàng Thị Tuyết Hồng | Senior Trademark Attorney

Đọc thêm